Maak het niet te bont

Bont in een etalage

Tegenwoordig is er veel om te doen, bont van dieren. Denk aan nerts, bever, fret of zilvervos. Er zijn landen waar niemand zich daar druk over maakt, omdat bont nodig is vanwege de extreme koude in hun land. Russische vrouwen en mannen dragen bont. De modehuizen zien bont als een luxe artikel. De vrouwen die dit kopen hebben behoefte aan status en zien het als een uiting van rijkdom. Veel milieuactivisten vinden bont niet meer kunnen in deze tijd. Vooral om dat er alternatieven zijn zoals het nepbont wat niet van echt te onderscheiden is. De Europese vrouw heeft bont dus niet nodig om warm te blijven. Daar is wat voor te zeggen. Ga niet in discussie met een Rus, want je verliest het.

Een nerts

Op mijn vele reizen naar Polen ondervond ik dat ook. Als westerlingen gingen mijn vriend Jos en ik daar allerlei goederen brengen. Dat varieerde van tandpasta tot aanrechtbladen en alles wat daar tussen zit. Het was 1981 en alles was nog op de bon. Ik heb de Tweede wereldoorlog niet meegemaakt maar toen ik daar kwam kreeg ik er een idee van. Ik schaamde me, toen ik weer terug in Nederland was met al onze luxe. Omdat we allerlei goederen naar Polen brachten, wisten de mensen daar van gekkigheid niet hoe ons te bedanken.

Een zilvervos

Ze gaven ons van alles mee. Veel hadden ze niet, maar wat ze wel hadden was bont. Vele gezinnen fokten nertsen, bevers en fretten. De opbrengst moesten ze afdragen aan de Staat. En daarvan mochten ze een klein beetje zelf houden. Als dank voor alles wat we brachten kregen we dingen van bont. Mutsen en sjaals. Meestal nerts. Lief bedoeld, maar wat moest ik ermee.

Op een keer kreeg ik een mouwloos vest van zilvervos. Ik zei dat ik dat niet kon aannemen, omdat bont in ons land taboe was. Ze keken me aan of ik gek was. Ze waren ook beledigd. Een cadeau weigeren in Polen is niet netjes en het is kwetsend. Zo ontkwamen we er soms niet aan en namen het maar aan. Dat gaf bij de grens weer problemen want bont mocht niet uitgevoerd worden, mits je betaalde. Zo waren ze dan ook wel weer. Kristal kregen we ook vaak als dank voor onze goede gaven. Kristal en bont. Gevolg, heel veel gedoe bij de douane en altijd stress bij de grenscontroles.

Een grensovergang

Eén moment herinner ik me nog. Ik had een sjaal van nerts gekregen. Het was hoogzomer. In de auto ga je dan niet rondrijden met iets van bont aan. Dus bij de grens van Polen-DDR had mijn vriend Jos dat ding rond zijn middel gestopt onder zijn overhemd. Hij stond bij het loket voor de pas-en visumcontrole, ik bleef in de auto. De douane liep overal. Op een gegeven moment zag ik dwars door het overhemd van Jos de haartjes van die nerts steken. Ik stierf duizend doden. Oh, dacht ik, als ze dit zien zijn we de klos. Maar het ging goed en ze merkten niets.

Zo heb ik op vele reizen in angst gezeten want altijd hadden we verboden dingen mee. Soms kijk ik wel eens naar mijn bontmutsen en sjaals van nerts en fret en denk, wat moet ik ermee. Hier is het not done, maar daar hadden de Polen geen boodschap aan. Voor hen was het een uiting van dankbaarheid in die vreselijke zware tijd onder het Russisch regime.

Christine van der Wilden

Het verhaal is geschreven door Christine van der Wilden. Meer verhalen van haar lezen? Ga naar Het Dorp, Fraude! en Vermoorde onschuld