De Bullekerk in Zaandam

Bij een wandeling door de Westzijde staan we even stil bij de Bullekerk. De Hervormde kerk is gebouwd in de jaren 1638 tot 1640 en in de jaren zeventig van de vorige eeuw gerestaureerd. De werkelijke naam is eigenlijk de Westzijderkerk en hij dankt zijn bijnaam aan een bijzonder voorval. Hierover later meer op deze pagina.

Het ging economisch steeds beter aan de westkant van de Zaan.

Het kerkgebouw was al snel te klein en werd daarom tussen 1672 en 1680 aan beide kanten uitgebreid, waardoor de kerk de huidige vorm kreeg.

In het begin had de kerk een andere wat kleinere toren. De huidige toren is in 1692 geplaatst. Het bijzondere is dat deze eigendom is van de gemeente Zaanstad. Dat hebben we aan Napoleon te danken, die destijds had besloten dat de toren in handen kwam van de burgerlijke gemeente.

Het hele kerkplein, maar ook een groot deel van het terrein aan de achterkant was vroeger kerkhof. Aan de rand van het kerkhof stond een schuur. Vanuit die schuur deelde de diaconie wekelijks op zaterdag goederen uit aan de armen. Wat dat betreft is er niet zoveel veranderd. Alleen heeft de voedselbank deze taak, op een andere locatie, overgenomen. Rechts vooraan, ongeveer waar vroeger de apotheek Romein gevestigd was, stond in het verleden het rechthuis van West-Zaandam, kompleet met schandpaal.

In het huis aan de Parkstraat rechts van de kerk op nummer zes, heeft Freek de Jonge een deel van zijn jeugd doorgebracht. Zijn vader was dominee.

Op het plein voor de kerk staat een beeld van een stier, die een vrouw op de horens neemt. Dit beeld symboliseert de droeve gebeurtenis, die zich in 1647 afspeelde en waaraan de naam “Bullekerk” is te danken.

Niet ver van de kerk, was de boerderij van boer Jacob Egh. Hij had op die noodlottige dag een stier aan het hek vastgebonden. De stier werd onrustig toen er kinderen in de buurt aan het spelen waren.

Uiteindelijk brak de stier los en nam de boer op de horens

Zijn hoogzwangere vrouw Trijn rende naar buiten en werd vervolgens ook op de horens genomen. Haar buik werd door de dolle stier opengereten en het kind kwam eruit. Boer Jacob en zijn vrouw Trijn overleefden het drama niet. Bij de begrafenis was de belangstelling groot, er kwamen 800 mensen op af.

Hun zoontje had het drama overleefd, maar overleed toen hij negen maanden oud was bij een epidemie. Zijn ouders waren begraven in de kerk en hij werd in hun graf bijgezet.

In september 1647 was de begrafenis van boer Egh en zijn vrouw. De stier was al door een menigte in een sloot gedreven en afgemaakt. Van beide horens werden bekertjes gemaakt en als aandenken aan de familie van de slachtoffers geschonken.

Eén van de bekertjes is bewaard gebleven. Het bevindt zich in het Zaans Museum op de Zaanse Schans in Zaandam.

 Hoe gaat het nu met de Bullekerk?

Door terugloop van het aantal kerkgangers heeft de Protestantse gemeente de kerk in april 2019 verkocht aan Stadsherstel Amsterdam. Twee Zaanse ondernemers hebben er inmiddels een succesvol cultureel centrum van gemaakt. Er worden concerten, buurtbijeenkomsten en evenementen gehouden. Cultureel Centrum Bullekerk is niet alleen een bijzondere concertzaal, maar ook een buurthuis. Het is een aanwinst voor de Zaanstreek.

Ook de bekende Zaanse jazzmuzikant en orkestleider Robert Vethaak treed regelmatig in de Bullekerk op. Ga voor informatie over Robert Vethaak naar:

http://www.aukjeshobbys.nl/437856649 

Kijk voor de agenda op https://bullekerk.nl